Στις "Περιπέτειες του Τομ Σόγιερ", ένα έργο που, σύμφωνα με τα λεγόμενα του συγγραφέα, περιέχει άφθονα αυτοβιογραφικά στοιχεία, θα γνωρίσουμε από κοντά τον ατίθασο Τομ, ένα πανέξυπνο παιδί που λατρεύει την ελευθερία, την περιπέτεια και τη... σκανταλιά!
Εδώ ο συγγραφέας, παράλληλα με την αγάπη των εφήβων για ελευθερία, για ζωή κοντά στη φύση, μακριά από τις δεσμεύσεις του πολιτισμού, θίγει και καίρια ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους μέχρι σήμερα, όπως είναι η θανατική ποινή, το εκπαιδευτικό σύστημα, οι κοινωνικές διακρίσεις κ.ά.
Το χιούμορ του, διάχυτο και καυστικό σε όλη την αφήγηση, μετατρέπει το βιβλίο σε ιστορία για μικρούς και μεγάλους που θέλουν να γνωρίσουν τη ζωή των ανθρώπων σ\' ένα μικρό χωριό της Αμερικής το 19ο αιώνα.